Tokom prezentacije rezultata istraživanja gosti su istakli da zloupotreba psihoaktivnih supstanci nakon rata i u doba tranzicije društva, predstavlja vodeći zdravstveni i psihosocijalni problem za srednjoškolce odnosno adolescente.
Knjiga se sastoji iz prikaza komparativnog istraživanja dva magistarska rada: prvo rađeno 2005.godine (Gavrić), a drugo 2015.godine(Osmić), što ukazuje na kontinuirano praćenje ove pojave na području Brčko Distrikta.
Zabrinjavajući podatak je da oko četvrtine ispitanih smatra da je u njihovoj školi osrednji broj učenika koji su u kontaktu sa drogom, a svaki deseti smatra da ih je dosta.
Mladi jasno percipiraju prisutnost droge u njihovoj okolini i imaju izrazito negativan stav prema njoj, uz opšti stav o potrebi prevencije ove pojave.
Na uzorku od 323 učenika I i II razreda putem frekvencijske analize utvrđuje se da su 40,9% (njih 132) vidjeli drogu, 27,9% (njih 90) njih izvještava da je neko u njihovom neposrednom društvu vršnjaka zloupotrebljava, i da ima 5,9% (njih 19) onih koji su probali psihoaktivne supstance. Većina onih koji su probali drogu su muškog spola, a najčešće zloupotrebljavana droga je marihuana, zatim tablete 1,2%, ekstazi 0,3% i lijepak 0,3%. Ohrabruje činjenica da se u posmatranoj populaciji ne izvještava o kontaktima sa heroinom i kokainom.
Evidentirano je povećanje broja srednjoškolaca (40,9% ili njih 132) koji su uživo vidjeli drogu u odnosu na prethodno ispitivanje iste populacije (34,9% ili njih 112), a njih (27,9% ili njih 90) izjavljuje da neko u njihovom društvu koristi drogu, što su indikatori veće prisutnosti psihoaktivnih supstanci.
Mladi procjenjuju da dvije trećine onih koji koriste psihoaktivne supstance prvi kontakt sa istim imaju na uzrastu od 14 do 16 godina što je podatak od velike važnosti za planiranje preventivnog rada koji se prema tome treba fokusirati na učenike viših razreda OŠ.
Trećina mladih jasno percipira da nema opravdanog razloga za uzimanje droge. (31,7% ili njih 102) smatra da je znatiželja razlog za uzimanje droge, a (15,2% ili njih 49) njih vidi razlog u psihičkim problemima. (40,5% ili njih 130) ispitanika su mišljenja da nisu dovoljno informisani o štetnom uticaju droga, a njih (85,7% ili njih 276) smatra da su u njihovoj školi potrebna predavanja o narkomaniji. 56,1% odnosno više od polovine ispitanika je mišljenja da se samo ponekad sa profesorima priča o štetnosti droga.
Ovi pokazatelji govore o nedostatku informacija kod adolescenata o psihoaktivnim supstancama što upućuje na potrebu za snažnijom prevencijom od strane nastavnika i boljim radom psihološko-pedagoške službe u školi
Da se u društvu nedovoljno govori o štetnom uticaju droga svjedoči više od polovine (56%) ispitanika. Istovremeno, ključnu ulogu imaju mediji u prevenciji,a to prepoznaje 29,2%ili njih 87) ispitanika, što je podatak koji upućuje na njihov veliki značaj i potrebu za snažnijim angažovanjem u prevenciji kako na lokalnom, tako i na državnom nivou. Ovdje se otvara dosta prostora nevladinim organizacija.
Vršnjaci takođe mogu biti značajniji faktor nego što jesu u prevenciji, što se može sprovesti putem peer to peer (vršnjak vršnjaku) pristupa kao i promovisanja udruženja mladih trezvenjaka.
Rezultati su pokazali da oni učenici koji su bili manje zadovoljni životom su u većoj mjeri konzumirali psihoaktivne supstance, što ukazuje da je porodica vrlo značajna u kreiranju stavova, ako ne i presudna u prevenciji ove pojave.
Važnost i uloga porodice u ovom vremenu tranzicije se često gubi iz vida. Ponekad postoji sukob roditelja i nastavnika u smislu prebacivanja odgovornosti u tome ko bi trebao da učini više na polju prevencije, a rješenje je samo zajednička strategija i rad, te da u školskim radnicima traže saradnike, a ne neprijatelje njihove djece.
Opšti stav, poredeći istraživanja na ovu temu jeste da je pojava zloupotrebe psihoaktivnih supstanci u porastu, te da je neophodno sistemski reagovati, kako institucionalno, tako i vanistitucionalno djelovanje u prevenciji ove pojave.
